Kim był św. Franciszek z Asyżu?
Święty Franciszek z Asyżu, urodzony jako Giovanni di Pietro di Bernardone około 1181 lub 1182 roku, to postać, która na zawsze odcisnęła swoje piętno na historii chrześcijaństwa i kultury. Pochodził z zamożnej rodziny kupieckiej w Asyżu, co sugerowało mu życie pełne wygód i możliwości. Jednak jego droga potoczyła się zupełnie inaczej. Kluczowym momentem w jego życiu było nawrócić się około 1205 roku, po przeżyciach związanych z udziałem w wojnie i doświadczeniu niewoli. To wydarzenie zapoczątkowało radykalną przemianę jego postawy, prowadząc go od marzeń o rycerskiej chwale do pragnienia życia w ubóstwie i służbie najuboższym. Franciszek z Asyżu, którego imię stało się synonimem pokory i miłości do stworzenia, odrzucił dobra materialne, aby całkowicie oddać się Bogu i bliźnim, w tym także trędowatym, których wcześniej mógł postrzegać inaczej. Jego życie stało się świadectwem tego, jak można żyć zgodnie z Ewangelią w jej najczystszej formie, inspirując niezliczone pokolenia.
Od zamożnego kupca do pokornego sługi Boga
Droga Giovanniego di Pietro di Bernardone od młodego, beztroskiego syna kupca do świętego Franciszka była procesem głębokiego przeobrażenia duchowego. Wychowany w dostatku, często oddawał się rozrywkom i marzeniom o rycerskich podbojach. Jednakże, doświadczenie wojny i pobytu w niewoli około 1205 roku, a także późniejsza choroba, skłoniły go do głębokiej refleksji nad sensem życia. Zamiast powrócić do dawnych przyzwyczajeń, zaczął odczuwać coraz silniejsze wezwanie do życia w radykalnym ubóstwie i służbie Bogu. Franciszek z Asyżu zaczął świadomie odrzucać dobra materialne, które wcześniej tak cenił. Oddawał swoje ubrania potrzebującym, a nawet publicznie wyrzekł się swojego ojca i ziemskich dóbr, przyjmując Boga za swojego jedynego Ojca. Ta radykalna decyzja była początkiem jego drogi jako pokornego sługi, który odnalazł swoje powołanie w naśladowaniu Chrystusa cierpiącego i służbie najmniejszym. Jego przemiana była tak niezwykła, że stała się inspiracją dla wielu, pokazując, że prawdziwe bogactwo leży w duchowości, a nie w posiadaniu.
Wezwanie z kościoła św. Damiana: „Napraw mój Kościół!”
Jednym z najbardziej symbolicznych i przełomowych momentów w życiu św. Franciszka było wezwanie, które usłyszał w zrujnowanym kościele św. Damiana pod Asyżem. Modląc się przed tamtejszym krucyfiksem, usłyszał głos samego Chrystusa, który skierował do niego słowa: „Franciszku, napraw mój Kościół!”. Choć początkowo Franciszek mógł interpretować to wezwanie dosłownie, jako potrzebę odbudowy materialnej świątyni, z czasem zrozumiał jego głębszy, duchowy wymiar. Chodziło o odnowę całego Kościoła, który w tamtych czasach potrzebował odnowy moralnej i duchowej. To wezwanie stało się dla niego punktem zwrotnym, wyznaczając nowy kierunek życia. Franciszek z Asyżu postanowił poświęcić swoje życie naśladowaniu Chrystusa i głoszeniu przesłania Ewangelii poprzez przykład życia w radykalnym ubóstwie, pokorze i miłości do wszystkich stworzeń. To wydarzenie było fundamentem dla jego późniejszej działalności i założenia zakonu, który miał przyczynić się do odnowy duchowej w Kościele.
Franciszek z Asyżu – życie w radykalnym ubóstwie
Po usłyszeniu wezwania z krucyfiksu w kościele św. Damiana, Franciszek z Asyżu rozpoczął życie w radykalnym ubóstwie, stając się wzorem dla wielu. Jego decyzja o wyrzeczeniu się dóbr materialnych i życia w całkowitym zaufaniu Opatrzności Bożej była śmiałym krokiem, który wyznaczał nową ścieżkę w historii chrześcijaństwa. Franciszek nie tylko sam przyjął taki styl życia, ale również pragnął dzielić się nim z innymi, zakładając wspólnotę, która inspirowała się Ewangelią w jej najprostszej i najbardziej autentycznej formie. Jego duchowość opierała się na głębokiej miłości do Boga, okazywanej poprzez naśladowanie Chrystusa cierpiącego, pokutę i modlitwę. To właśnie w tym radykalnym ubóstwie Franciszek odnalazł wolność i prawdziwe szczęście, stając się symbolem możliwości odnowy duchowej niezależnie od zewnętrznych okoliczności.
Założenie zakonu i jego reguła życia
W odpowiedzi na swoje powołanie i pragnienie wspólnego życia w duchu Ewangelii, św. Franciszek założył zakon Braci Mniejszych, znany dzisiaj jako franciszkanie. Wspierany przez swoich pierwszych towarzyszy, Franciszek stworzył regułę życia, która stanowiła prosty i jasny zbiór zasad opartych na naśladowaniu Chrystusa. Reguła ta kładła nacisk na ubóstwo, pokorę, posłuszeństwo Kościołowi i miłość do bliźniego, zwłaszcza do najuboższych. W 1209 roku papież Innocenty III ustnie zatwierdził tę regułę, co było kluczowym momentem dla rozwoju zakonu. Franciszek nie poprzestał na tym – jego wpływ doprowadził również do powstania klarysek, zakonu żeńskiego założonego przez św. Klarę z Asyżu, oraz Franciszkańskiego Zakonu Świeckich (tercjarzy), co umożliwiło osobom świeckim życie duchowością franciszkańską w swoich codziennych środowiskach. Dzięki temu Franciszek z Asyżu stworzył szeroki ruch odnowy duchowej, obejmujący różne grupy ludzi pragnących żyć bliżej Boga.
Pierwszy stygmatyk: cuda i duchowość
Jednym z najbardziej niezwykłych aspektów życia św. Franciszka jest jego duchowość, która doprowadziła go do otrzymania stygmatów. W 1224 roku, na górze La Verna, podczas intensywnej modlitwy i postu, Franciszek otrzymał rany Chrystusa – stygmaty. Stał się tym samym pierwszym historycznie potwierdzonym stygmatykiem, co było znakiem jego głębokiego zjednoczenia z Męką Pańską. To wydarzenie podkreśla jego radykalną duchowość, opartą na naśladowaniu Chrystusa cierpiącego, wyrzeczeniu się siebie i całkowitym poddaniu się woli Bożej. Cuda przypisywane św. Franciszkowi za jego życia i po śmierci, często związane z uzdrowieniami i pomocą potrzebującym, świadczą o jego wyjątkowej łasce Bożej i głębokiej miłości do bliźniego. Jego pisma, takie jak „Napomnienia” i listy, ukazują jego mądrość, pokorę i nieustanne dążenie do świętości, co czyni go jednym z najbardziej inspirujących świętych w historii Kościoła.
Dziedzictwo św. Franciszka dla świata
Dziedzictwo św. Franciszka wykracza daleko poza granice Kościoła i wyznacza nowe ścieżki w rozumieniu relacji między człowiekiem a światem. Jego życie i nauczanie stały się inspiracją dla ruchów społecznych, ekologicznych i pokojowych, czyniąc go postacią uniwersalną, cenioną przez ludzi różnych wyznań i światopoglądów. Jego głęboka duchowość, oparta na miłości do Boga i całego stworzenia, odnalazła odzwierciedlenie w jego licznych dziełach i działaniach, które do dziś poruszają serca i umysły. Franciszek z Asyżu udowodnił, że prawdziwe szczęście i sens życia można odnaleźć w prostocie, pokorze i harmonii z naturą, co czyni jego przesłanie niezwykle aktualnym we współczesnym świecie.
Patron ekologów, pokoju i zwierząt
Św. Franciszek z Asyżu jest powszechnie uznawany za patrona ekologów, pokoju i zwierząt. Ta unikalna rola wynika z jego głębokiej miłości i szacunku do całego stworzenia, które postrzegał jako dzieło Boga. W jego duchowości nie było miejsca na hierarchiczne podziały między człowiekiem a resztą natury – wszystkie stworzenia były dla niego braćmi i siostrami. Jego pisma, a zwłaszcza „Pieśń słoneczna”, ukazują jego zachwyt nad pięknem przyrody i wdzięczność za każdy dar Boży. Ta postawa uczyniła go naturalnym patronem ruchu ekologicznego, promującego troskę o środowisko naturalne. Jednocześnie, jego życie było świadectwem pokoju i pojednania, co sprawiło, że stał się również patronem pokoju. Jego umiejętność nawiązywania relacji ze zwierzętami, czego dowodem są liczne legendy, uczyniła go także ich opiekunem. Franciszek z Asyżu pokazał, że miłość do Boga przejawia się w miłości do wszystkiego, co stworzone.
„Pieśń słoneczna” i pierwsza żywa szopka
Dwa z najbardziej znanych i inspirujących dzieł św. Franciszka to jego poetycka „Pieśń słoneczna” (lub „Pochwała stworzenia”) oraz pierwsza w historii „żywa szopka” zainscenizowana w Greccio w 1223 roku. „Pieśń słoneczna” jest jednym z najpiękniejszych średniowiecznych tekstów poetyckich, w którym Franciszek wychwala Boga poprzez pochwałę wszystkich stworzeń – od słońca i księżyca, przez wodę i ogień, aż po tych, którzy przebaczają dla miłości Bożej. Jest to wyraz jego głębokiej wdzięczności i radości z życia w harmonii ze stworzeniem. Zainscenizowanie pierwszej „żywej szopki” było z kolei niezwykłym aktem wiary i pobożności, który miał na celu przybliżenie tajemnicy narodzenia Chrystusa prostym ludziom. Franciszek, pragnąc uwidocznić ubóstwo i pokorę Narodzenia Pańskiego, stworzył w Greccio scenę z żywymi zwierzętami i ludźmi, która na zawsze wpisała się w tradycję chrześcijańską. Te dwa wydarzenia doskonale ilustrują jego bogatą duchowość i umiejętność przekładania wiary na konkretne, wzruszające działania.
Inspiracja dla papieża Franciszka
Wybór imienia papieskiego przez Jorge Mario Bergoglio w 2013 roku był symbolicznym hołdem złożonym postaci św. Franciszka z Asyżu. Nowy papież wybrał imię Franciszek, pragnąc naśladować jego ducha ubóstwa, prostoty i troski o najuboższych oraz o całe stworzenie. Ta decyzja natychmiast nadała nowy wymiar posłudze Piotrowej, podkreślając potrzebę odnowy Kościoła w duchu franciszkańskim. Podobnie jak św. Franciszek w swoim czasie, papież Franciszek wzywa do powrotu do korzeni Ewangelii, do życia w pokorze i solidarności z potrzebującymi. Jego pontyfikat jest naznaczony naciskiem na kwestie społeczne, ekologiczne i potrzebę budowania pokoju, co stanowi bezpośrednie nawiązanie do dziedzictwa świętego z Asyżu. W ten sposób, po wiekach, duchowość i przesłanie Franciszka z Asyżu nadal inspirują przywódców duchowych i wiernych na całym świecie, pokazując, jak jego życie może być wzorem dla współczesnych wyzwań.
Jestem Agnieszka Abramczyk. Mam ponad 10 lat doświadczenia w tworzeniu treści. Pisanie to moja pasja, która pozwala mi dzielić się wiedzą, inspirować i poruszać ważne tematy. Każdy tekst to dla mnie okazja, by przekazać coś wartościowego moim czytelnikom.
